Παρασκευή 11 Ιουλίου 2014

Εικόνες, σαμάρια και ημίγυμνα




            Πολλά λέγονται και πολλά γράφονται στις μέρες μας, για την ορθόδοξη παράδοση και για τους τρόπους εκφράσεώς της, που είναι κυρίως η αγιογραφία και η εκκλησιαστική μουσική. Σήμερα θ’ αναφερθούμε στην πρώτη. Πολλές φορές μας απασχόλησε το θεολογικό της μέρος. Τώρα θ’ ασχοληθούμε με το τεχνικό.
            Είναι γνωστό πως η βυζαντινή αγιογραφία κινείται σε δύο διαστάσεις. Παρουσιάζει δηλ. το πρόσωπο όχι ακριβώς όπως είναι, αλλά εξαϋλωμένο, αποπνευματοποιημένο. Τείνει με δύο λόγια, να ενώσει γη με ουρανό. Η βυζαντινή τεχνοτροπία γεννήθηκε σ’ ένδοξη εποχή. Τότε γνώρισε, παρά τις πολυποίκιλες αντιξοότητες, μεγάλη άνθηση. Ύστερα, την τέχνη αυτή, προσπάθησαν ξενόφερτα ρεύματα να την εξουδετερώσουν. Είναι, λίγο πολύ, γνωστοί οι αγώνες που έκανε ο κορυφαίος αγιογράφος και  μύστης της ορθοδόξου παραδόσεως, Φώτης Κόντογλου.
            Προχτές επισκέφθηκα ένα σπίτι, θρησκευτικά-θα έλεγα- αδιάφορο. Μ’ έκπληξη είδα πως οι τοίχοι του ήταν κατάφορτοι: εικόνες αυστηρής βυζαντινής τεχνοτροπίας. Φιγουράριζαν δίπλα σε προσωπογραφίες με ημίγυμνες γυναίκες, σε …..σαμάρια διακοσμητικά, σε, σε….. Απόρησα!
            -Μα, κ. τάδε, εσείς, τόσες εικόνες παραδοσιακές; Δεν ήξερα…
            -Αγαπητέ μου, απαντά ο οικοδεσπότης γεμάτος κομπασμό και «κατανόηση» για την απορία μου, μα είναι έργα τέχνης! Δεν υπάρχει σήμερα σπίτι «καθώς πρέπει» που στο σαλόνι του να μην έχει καμπόσες εικόνες βυζαντινές!
            Αυτό το κάμποσες μου θύμισε τρόπο συναλλαγής παντοπωλείου…
            Φεύγοντας σκεφτόμουν πως ένα είναι το συμπέρασμα και μάλιστα ιδιαίτερα πικρό. Πετάξαμε- όσοι πετάξαμε- από τους Ναούς  εξ αιτίας αμορφωσιάς τις εικόνες που απαιτεί η ορθόδοξη παράδοση, και τις καταδικάσαμε ανάμεσα στις ημίγυμνες σάρκες και τα εμβλήματα των τετραπόδων.
            Μήπως άραγε λέγεται κι αυτό εικονομαχία;  

Γ.  

Δεν υπάρχουν σχόλια: