Το νόημα της προόδου συνίσταται στην πραγματοποίηση της
εικόνας του Θεού στον άνθρωπο και στην ανθρωπότητα. Το ένα σκέλος της προόδου
είναι η πνευματική και ηθική ομοίωση
προς τον Θεό και το άλλο σκέλος είναι η κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη κτίση.
Όταν λέμε ότι ο άνθρωπος προοδεύει, είναι σαν να λέμε ότι
ο άνθρωπος πραγματοποιεί τον προορισμό του, που είναι η ομοίωση προς τον Θεό
και η πλήρης κυριαρχία πάνω στη κτίση. Και το μεν κράτος του ανθρώπου πάνω στη
κτίση όλο και επεκτείνεται. Και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι, κατά κάποια νομοτέλεια, όλο και περισσότερο
θα επεκτείνεται, μέχρι να φθάσουμε
τελικά στην πλήρη κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη κτίση και την εξαφάνιση των
δεινών που βασανίζουν την ανθρωπότητα. Ε, λοιπόν, αυτή την αντίληψη μπορούμε να
την ονομάσουμε «μύθον» της προόδου.
Είναι μύθος, διότι η ιστορική εξέλιξη δεν έχει
απολυτρωτικό χαρακτήρα. Οι αντινομίες του καλού και του κακού αυξάνουν μάλλον
παρά ελαττώνονται καθώς η ιστορία προχωρεί κι η ανθρώπινη επιστήμη επιβάλλει το
κράτος της επάνω στη κτίση.
Είναι μύθος, διότι παράλληλα προς την επέκταση της
εξουσίας του ανθρώπου πάνω στη κτίση δεν βλέπουμε να συμβαδίζει και η ελευθερία
του ανθρώπου. Η εμπειρία του συγχρόνου ανθρώπου, η εμπειρία του, δεν αφήνουν καμία
αμφιβολία ότι συμβαίνει το αντίστροφο. Σήμερα αισθανόμαστε πλέον δούλοι και
ουτιδανοί μπροστά στην κτίση παρά οι
πρόγονοι μας.
Είναι μύθος, διότι η ιστορική εξέλιξη και η αρετή δεν συμβαδίζουν. Ποιος μπορεί να ισχυρισθεί,
ότι οι σημερινοί άνθρωποι είναι πιο ενάρετοι από του παλιούς για το λόγο ότι
εμείς σήμερα είμαστε έτοιμοι να ταξιδέψουμε προς τα άστρα;
Το νόημα λοιπόν της προόδου δεν έγκειται στο μύθο της
μηχανικής εξελίξεως του ανθρώπου προς ένα κάποιο παράδεισο δικής του
κατασκευής. Το νόημα της προόδου έγκειται στο να ομοιάσει ο άνθρωπος στο
Δημιουργό του, έτσι ώστε η κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη κτίση να οδηγήσει
την ανθρωπότητα στο ένδοξο τέρμα, το οποίο
έχει τάξει ο Θεός γι’ αυτή.
Πηγή: Σ. Αγουρίδης, καθ. Θεολ.
Σχ. Παν. Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου